Opuszczone miejsca i przyroda Wielkopolski, część 16

Pałac z opuszczoną salą kinową, czy raczej kinopodobną świetlicą, cmentarz ewangelicki z figurą bez głowy, Wielkopolskie Piramidy, arboretum w Gołuchowie i okolice Chatki Ornitologa w Nadwarciańskim Parku Krajobrazowym.

Pałac z salą kinową powstał na początku XX wieku. Kiedy majątek kupił syn pewnego generała, na gruzach dawnego dworku zbudował pałac. Po wojnie był tu PGR, potem coś w rodzaju wiejskiej świetlicy. To z tego okresu pochodzi dziwna "sala kinowa". Jak dowiedziałam się od sąsiada, faktycznie robiono tu pokazy filmów czy slajdów, co w czasach PRL-u było nie lada atrakcją. Potem w pałacu odbywały się różne kursy i wykłady. Dziś budynek stoi opuszczony i wyraźnie dewastowany przez miłośników mocnych trunków. Niestety dewastacja postępuje z roku na rok, co widać po zdjęciach sprzed zaledwie pięciu lat, jakie znalazłam w zakamarkach internetu. Wtedy były jeszcze choćby niektóre żyrandole na sufitach i jakieś pamiątki po PGR.

Schody i staw obok pałacu:

Najciekawsze pomieszczenie to wspomniana "sala kinowa". Nie było tu kina, tylko okazjonalne pokazy slajdów czy filmów.

 

Cmentarz ewangelicki z figurą bez głowy powstał na początku XIX wieku. Znajduje się w pewnej sporej miejscowości. Niedaleko stoi zbór ewangelicki. Kiedyś we mszach uczestniczyły tu setki parafian, po wojnie świątynia została zamieniona na magazyn rolniczy, ale po paru latach znów odprawiano tu nabożeństwa i tak jest do dnia dzisiejszego.

Kiedy podeszłam do tego pomnika, z krzaków uciekło jakieś duże zwierzę, chyba dzik, nie zdążyłam się dobrze przyjrzeć, tak zwiewało.

 

Tak zwane Wielkopolskie Piramidy są w rejonie wsi Wilanowo i Łęki Małe. To pochodzące z epoki brązu grobowce w formie kopców, czyli kurhany. Nie są to jednak kopce usypane całkowicie z ziemi nad czyimś grobem. Te kurhany są w środku górą kamieni, w dodatku z komorami grobowymi, jak w prawdziwej piramidzie.

Jak można przeczytać na tablicy informacyjnej obok pierwszej "piramidy", miejsce zostało oficjalnie zbadane i uznane za "stanowisko archeologiczne" pod koniec XIX wieku. Ale dopiero w latach 30-tych zaczęto na poważnie zajmować się wykopaliskami. "Piramidy" pochodzą z okresu między 2300 a 1600 roku p.n.e. Zostało ich tylko cztery, choć w latach 80-tych XIX wieku było czternaście. Zniszczono je na początku XX wieku podczas budowy drogi i linii kolejowej. Ale i tak tyle kurhanów w jednym miejscu to wyjątkowa sytuacja na skalę europejską. Dziś miejsce jest znane, postawiono tablice i zrobiono małe miejsce biwakowe. Kurhany po rozkopaniu i zbadaniu zostały "odbudowane" przez archeologów,  by wyglądały tak, jak kiedyś.

Takie eleganckie kurhany były oczywiście stawiane tylko ważnym osobom. W grobach znaleziono sztylety i ozdoby. Podobno ówczesne grube ryby chowano razem z... końmi.

Widok z piramidy:

Jeszcze jeden kurhan:

W zamku w Gołuchowie jest oddział Muzeum Narodowego w Poznaniu, ale wybrałam wycieczkę po arboretum. Powstało w XIX wieku, dziś jest tam Ośrodek Kultury Leśnej.

Teren jest duży i warto spojrzeć na mapki, żeby się nie zgubić w drodze do żubrów, czyli tak zwanej Pokazowej Zagrody Zwierząt - coś jak w Mucznem w Bieszczadach, w Międzyzdrojach lub w Białowieży. od zamku trzeba iść wzdłuż stawu, aż dojdzie się do drugiego mostku. Trzeba przez niego przejść i iść prosto za drogowskazami.

Nietypowa budka dla ptaków:

Doszłam do zagrody żubrów. Takie miejsca budzą we mnie mieszane uczucia. Z jednej strony sztuczna hodowla żubrów to forma ich ochrony - podobno chodzi o to, że zwiększa się różnorodność genetyczna dzięki wymianie między stadami, przez co z natury chorowite żubry są mniej podatne na choroby. No i część osobników trafia na wolność. Z drugiej pokazywanie tych zwierzaków rozwrzeszczanym wycieczkom to chyba kiepski pomysł. Nie dałoby się ich trzymać w miejscu, które jest dla nich bardziej naturalne, na przykład na jakimś ogrodzonym kawałku lasu? Akurat w Gołuchowie nie brakuje tabliczek, które przypominają o zachowaniu ciszy, ale ciekawa jestem, czy wycieczki szkolne biorą to sobie do serca.

Trochę pobłądziłam wracając na parking i znalazłam się gdzieś na zapleczu arboretum, a tam chodził sobie paw. Doszłam na tyły muzeum i okazało się, że są tam ładne maszyny rolnicze i dwie stare Pragi strażackie:>

Na koniec - jeszcze trochę Nadwarciańskiego Parku Krajobrazowego, pokazanego głownie w poprzednim odcinku. Na początku majowej trasy najpierw pojechałam w okolice tak zwanej Chatki Ornitologa. To miejsce noclegowe PTTK w Białobrzegu, na zachód od Zagórowa. Blisko Chatki zaczyna się szlak i ścieżka przyrodnicza. Przeszłam tamtędy kawałek, nad Wartą.

Jadąc od Chatki Ornitologa w kierunku Zagórowa, zobaczyłam rodzinę bocianów na łące:

c.d.n.